Dziecięca wyobraźnia pracuje na materiałach już zdobytych, to z nich tworzy kolejne materiały, by znów móc na nich pracować. Kreatywność jest biologiczną potrzebą każdego malucha. Bardzo plastyczny mózg dziecka potrzebuje jak najwięcej takich materiałów, dlatego tak ważna jest systematyczna lektura z dzieckiem. Jesteście ciekawi, jak dziecko rozumie literaturę?
Książka jest elementem otaczającego świata, jest jak każdy inny przedmiot w domu, dlatego podlega tym samym prawom: jest gryziona, rzucana i podarta. Im starsze dziecko, tym bardziej zyskuje świadomość literacką. Dziecko zdobywa estetyczne doświadczenia (ilustracje). Dziecko czuje się uczestnikiem zdarzeń opisywanych w książce, burząc granice funkcji literackiej. Wtedy nadchodzi czas na edukację literacką.
Tworząc model odbioru literatury przez dziecko opieram się na badaniach Alicji Baluch, która oparła swój model na „teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego. Model systematyzuje etapy przygotowania do lektury w stopniu podstawowym. Należy pamiętać, że model nie bierze pod uwagę środowiska w jakim dziecko się wychowuje, epoki w której żyje, ani cech indywidualnych.
1. Kontury
Dziecko rozumie książki, których osią jest akcja i przygoda. Idealne książki zawierają w tytule jakąś akcję, np. Jak Wojtuś został strażakiem czy Przypadki Robinsona Crusoe. Dziecko traktuje książkę jako reportaż, literaturę faktu. Nie dostrzega nierealności czy fikcji.
2. Bohater Literacki
W świat dziecka wkracza literacki bohater. Koniecznie z charakterystyczną cechą podkreślającą unikatowość wyglądu. Tytuły takich pozycji zawierają charakterystykę bohatera, np. Czerwony Kapturek.
3. Cecha bohatera
Postać książki zajmuje miejsce służebne wobec fabuły. W książkach z tej kategorii nie jest ważna akcja czy przygoda, a osią fabularną pozostaje bohater. Przygody, które spotykają bohatera książki są dopasowane do jego sylwetki. Bohaterowie tych książek świetnie radzą sobie w swojej rzeczywistości i nie poradziliby sobie na miejscu innego bohatera (np. trudno dostrzec by Śpiąca Królewna radziła sobie na samotnej wyspie tak dobrze, jak Robinson Crusoe). Tytuły takich książek zawierają nazwę bohatera wraz z cechą szczególną, np. Stefek Burczymucha.
4. Literacka Głębia
Dziecko zaczyna dostrzegać w literaturze więcej niż tylko to, co jest oczywiste. Zaostrzają się relacje przestrzenne w obrębie planu świata przedstawionego dzieła literackiego. Maluch zaczyna wartościować wątki i bohaterów, potrafi już dostrzec epizody pierwszo- i drugoplanowe, zauważa, że nie każdy bohater jest równie ważny. Ważna jest samodzielna wartość dzieła przedstawionego. Jest to autonomiczny świat, stworzony przez autora, w którym dzieci czują się dobrze, ponieważ same często tworzą swoje światy, w których żyją. Do takich książek zaliczamy, np. Alicję w Krainie Czarów, Kubusia Puchatka czy Księgę Dżungli.
5. Autor
Dziecko zaczyna dostrzegać sprawcę dzieła literackiego. Maluch rozumie, że ktoś stworzył bohaterów, literacką rzeczywistość i oś fabularną. Często prosi o przeczytanie nie konkretnej książki, a np. Brzechwy.
6. Narrator
W literackiej świadomości dziecka pojawia się postać narratora, który kieruje nami w podążaniu śladami bohatera lub za fabułą. Maluch zaczyna dostrzegać relację dzieło-autor, narrator-świat przedstawiony. Potrafi odróżnić bohatera od narratora i autora. Dziecko lubi książki, w których bohater jest narratorem, np. Plastusiowy Pamiętnik.
7. Ramy tekstu
Dziecko dostrzega, że tekst literacki zamknięty jest w określonych ramach: czasowym i przestrzennym. Ramy tekstu oprócz uwiarygodnienia tekstu zawierają wartość artystyczną.
8. Tradycja literacka
Zrozumienie tradycji literackiej jest podstawowym kontekstem interpretacyjnym dzieła. Dziecko zaczyna rozumieć naddane wartości symboliczne.
Gdy dziecko zakończy podstawowy stopień przygotowania do lektury, może zacząć zdobywać kolejne etapy czytelnicze. Ważne jest by rodzice pomogli i ułatwili dziecku ten etap. By wsłuchiwali się w potrzeby dziecka i mądrze, a przede wszystkim świadomie, decydowali o wyborze lektury.
Źródło zdjęcia: http://x3t2016-2017.blogspot.com
Książka jest elementem otaczającego świata, jest jak każdy inny przedmiot w domu, dlatego podlega tym samym prawom: jest gryziona, rzucana i podarta. Im starsze dziecko, tym bardziej zyskuje świadomość literacką. Dziecko zdobywa estetyczne doświadczenia (ilustracje). Dziecko czuje się uczestnikiem zdarzeń opisywanych w książce, burząc granice funkcji literackiej. Wtedy nadchodzi czas na edukację literacką.
Tworząc model odbioru literatury przez dziecko opieram się na badaniach Alicji Baluch, która oparła swój model na „teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego. Model systematyzuje etapy przygotowania do lektury w stopniu podstawowym. Należy pamiętać, że model nie bierze pod uwagę środowiska w jakim dziecko się wychowuje, epoki w której żyje, ani cech indywidualnych.
1. Kontury
Dziecko rozumie książki, których osią jest akcja i przygoda. Idealne książki zawierają w tytule jakąś akcję, np. Jak Wojtuś został strażakiem czy Przypadki Robinsona Crusoe. Dziecko traktuje książkę jako reportaż, literaturę faktu. Nie dostrzega nierealności czy fikcji.
2. Bohater Literacki
W świat dziecka wkracza literacki bohater. Koniecznie z charakterystyczną cechą podkreślającą unikatowość wyglądu. Tytuły takich pozycji zawierają charakterystykę bohatera, np. Czerwony Kapturek.
3. Cecha bohatera
Postać książki zajmuje miejsce służebne wobec fabuły. W książkach z tej kategorii nie jest ważna akcja czy przygoda, a osią fabularną pozostaje bohater. Przygody, które spotykają bohatera książki są dopasowane do jego sylwetki. Bohaterowie tych książek świetnie radzą sobie w swojej rzeczywistości i nie poradziliby sobie na miejscu innego bohatera (np. trudno dostrzec by Śpiąca Królewna radziła sobie na samotnej wyspie tak dobrze, jak Robinson Crusoe). Tytuły takich książek zawierają nazwę bohatera wraz z cechą szczególną, np. Stefek Burczymucha.
4. Literacka Głębia
Dziecko zaczyna dostrzegać w literaturze więcej niż tylko to, co jest oczywiste. Zaostrzają się relacje przestrzenne w obrębie planu świata przedstawionego dzieła literackiego. Maluch zaczyna wartościować wątki i bohaterów, potrafi już dostrzec epizody pierwszo- i drugoplanowe, zauważa, że nie każdy bohater jest równie ważny. Ważna jest samodzielna wartość dzieła przedstawionego. Jest to autonomiczny świat, stworzony przez autora, w którym dzieci czują się dobrze, ponieważ same często tworzą swoje światy, w których żyją. Do takich książek zaliczamy, np. Alicję w Krainie Czarów, Kubusia Puchatka czy Księgę Dżungli.
5. Autor
Dziecko zaczyna dostrzegać sprawcę dzieła literackiego. Maluch rozumie, że ktoś stworzył bohaterów, literacką rzeczywistość i oś fabularną. Często prosi o przeczytanie nie konkretnej książki, a np. Brzechwy.
6. Narrator
W literackiej świadomości dziecka pojawia się postać narratora, który kieruje nami w podążaniu śladami bohatera lub za fabułą. Maluch zaczyna dostrzegać relację dzieło-autor, narrator-świat przedstawiony. Potrafi odróżnić bohatera od narratora i autora. Dziecko lubi książki, w których bohater jest narratorem, np. Plastusiowy Pamiętnik.
7. Ramy tekstu
Dziecko dostrzega, że tekst literacki zamknięty jest w określonych ramach: czasowym i przestrzennym. Ramy tekstu oprócz uwiarygodnienia tekstu zawierają wartość artystyczną.
8. Tradycja literacka
Zrozumienie tradycji literackiej jest podstawowym kontekstem interpretacyjnym dzieła. Dziecko zaczyna rozumieć naddane wartości symboliczne.
Gdy dziecko zakończy podstawowy stopień przygotowania do lektury, może zacząć zdobywać kolejne etapy czytelnicze. Ważne jest by rodzice pomogli i ułatwili dziecku ten etap. By wsłuchiwali się w potrzeby dziecka i mądrze, a przede wszystkim świadomie, decydowali o wyborze lektury.
Komentarze
Prześlij komentarz